บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา ซึ่งเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วย ครู จำนวน 20 คน นักเรียนจำนวน 100 คน รวมทั้งสิ้น จำนวน 120 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป เพื่อหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเพื่อเสนอแนวทางในการพัฒนาการดำเนินการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา โดยการสนทนากลุ่มผู้เชี่ยวชาญจำนวน 7 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย
สรุปผลการวิจัย
1.1   สภาพการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา
  1.1.1  สภาพการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา  อำเภอศรีรัตนะ  จังหวัดศรีสะเกษ  สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก  เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า อยู่ในระดับมาก ทุกด้าน โดยเรียงลำดับค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย  คือ  ด้านความเมตตากรุณาเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และเสียสละเพื่อส่วนรวม (x ̅=3.07 S.D=0.57) ด้านความซื่อสัตย์สุจริต (x ̅=2.89 S.D=0.44) ด้านความมีวินัย ความรับผิดชอบ (x ̅=2.82 S.D=0.48) และ ด้านความประหยัด (x ̅=2.82 S.D=0.46)
   แนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา
  1.2.1   ด้านความมีวินัย ความรับผิดชอบ  มีข้อเสนอแนะและแนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมดังนี้
   1.  สถานศึกษาควรจัดตั้งคณะทํางานที่ทำหน้าที่ศึกษาปัญหาคุณธรรมจริยธรรมของผู้เรียนประกอบไปด้วยภาคีร่วมผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของโรงเรียนโดยเฉพาะภาคีร่วมที่มาจากสังคมนอกสถานศึกษา เช่น เครือข่ายผู้ปกครอง  ชุมชน ท้องถิ่น และ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน
   2.  สถานศึกษาควรจัดทำยุทธศาสตร์ แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม ที่ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ให้มีความชัดเจนและให้มีความต่อเนื่อง
   3.  สถานศึกษาควรประสานงานกับสถาบันครอบครัว สถาบันทางศาสนา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และภาคเอกชนให้เข้ามาร่วมมือในการพัฒนา คุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียน
   4.  สถานศึกษาต้องปลูกฝังค่านิยมขององค์กร ทั้งครูและบุคลากรทางการศึกษา ผู้เรียน ให้เพิ่มความตระหนักความมีวินัย ความรับผิดชอบ ให้เป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิต
   ด้านความประหยัด มีข้อเสนอแนะและแนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมดังนี้
   1.   สถานศึกษาต้องมีการจัดตั้งคณะทำงานด้านธนาคารขยะ ทำหน้าที่ในการขับเคลื่อนการดำเนินงานของธนาคารขยะ อย่างเป็นรูปธรรม คือ มีการนำบรรจุไว้ในแผนปฏิบัติการ/โครงการของโรงเรียน
   2.   การดำเนินงานของธนาคารขยะต้องได้รับการสนับสนุนจากผู้บริหารอย่างจริงจัง โดยการจัดให้มีคณะทำงานทั้งในส่วนที่เป็นครูและนักเรียนร่วมกัน
   3.  สถานศึกษาต้องให้ความสำคัญกับการดำเนินงานของงานด้านส่งเสริมความประหยัด เช่น การสนับสนุนงบประมาณ การให้ขวัญกำลังใจ จัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้สอดคล้องและส่งเสริมด้านความประหยัด เป็นต้น
  1.2.3  ด้านความเมตตากรุณา เอื้อเฟื้อเผือแผ่ และเสียสละเพื่อส่วนรวม  มีข้อเสนอแนะและแนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมดังนี้
   1.   สถานศึกษาควรมีวิสัยทัศน์ต่อการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรด้านการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียน
   2.   สถานศึกษาควรสร้างความตระหนักให้ครูแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้มีความรู้มีความเข้าใจเห็นความสําคัญของการการจัดกิจกรรมส่งเสริมหลักสูตรด้านการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียน ทั้งกิจกรรมที่เกิดขึ้นภายในโรงเรียนและกิจกรรมที่มาจากนอกโรงเรียน
   3.   สถานศึกษาควรมีแนวทางในการคัดเลือก/ตัดสินใจให้โรงเรียนจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรด้านการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียน และควรทํากิจกรรมอย่างต่อเนื่อง มีความชัดเจนเรื่องวัตถุประสงค์ของกิจกรรม ผลดี/ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นจากกิจกรรม
   4.   สถานศึกษาควรมีการกําหนดตัวชี้วัดในการประเมินกิจกรรมเสริมหลักสูตรด้านการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียนอย่างชัดเจน
   5.   สถานศึกษาควรสร้างแนวทางในการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรด้านการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียนอย่างชัดเจนและเป็นไปในทิศทางเดียวกันทั้งระบบ
   6.   สถานศึกษาควรสร้างแรงจูงใจด้วยการมอบเกียรติบัตร ประกาศเกียรติคุณยกย่องชมเชยนักเรียนที่มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม พร้อมทั้งส่งเสริมนักเรียนให้ได้รับผลประโยชน์จากการเข้าร่วมกิจกรรมเสริมหลักสูตรด้านการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียน
   7.   มีแหล่งเรียนรู้ที่เอื้อต่อการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของผู้เรียน
  1.2.4   ด้านความซื่อสัตย์สุจริต  มีข้อเสนอแนะและแนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมดังนี้
   1.   สถานศึกษาต้องจัดให้มีการประชุมปรึกษาหารือ ระหว่างโรงเรียนและคณะกรรมการสถานศึกษาเพื่อหาแนวทางส่งเสริม ความซื่อสัตย์แก่นักเรียน ด้วยการจัดทำเป็นโครงการ/งาน/กิจกรรมต่าง ๆ ด้วยกระบวนการที่หลากหลาย
   2.    สถานศึกษากำหนดกระบวนการเรียนการสอนที่เกี่ยวกับความซื่อสัตย์สุจริตให้อยู่ในหลักสูตรอย่างชัดเจน มีการวัดประเมินผลเป็นรูปธรรม
   3.   สถานศึกษากระตุ้นให้นักเรียนเกิดความสนใจเรื่องความซื่อสัตย์สุจริตทำได้โดยวิธีง่าย ๆ เช่น ข่าวเหตุการณ์ประจำวัน การเล่านิทาน ถ้าเด็กโตสามารถเล่าเรื่องจริงและมีรายละเอียดประกอบ ได้มากขึ้น การยกย่องสรรเสริญผู้ทำความดีต่าง ๆ โดยเฉพาะผู้ที่แสดงออกถึงความซื่อสัตย์สุจริต ควรยกย่องการให้ผู้เรียนศึกษาค้นคว้า หาบุคคลตัวอย่างที่แสดงถึงความเป็นคนซื่อสัตย์สุจริต โดยพูดคุยกับคนในชุมชนเพื่อหาคนที่ชุมชนยกย่องนับถือและศึกษาจากหนังสือและให้เด็กบอกเหตุผลในการเลือกบุคคลนั้นมาเป็นตัวอย่าง
2.   อภิปรายผล
จากผลการวิจัย เรื่อง การดำเนินการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา อำเภอศรีรัตนะ จังหวัดศรีสะเกษ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ  สามารถอภิปรายผลได้ดังนี้ 
2.1  สภาพการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา  อำเภอศรีรัตนะ  จังหวัดศรีสะเกษ  สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ  โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก  เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่าอยู่ในระดับมากทุกด้าน  โดยเรียงลำดับค่าเฉลี่ยจากมาก  ไปหาน้อย คือ ด้านความเมตตากรุณา เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และเสียสละต่อส่วนรวม  ด้านความซื่อสัตย์สุจริต  ด้านความมีวินัย ความรับผิดชอบ และด้านความประหยัด  ทั้งนี้เนื่องจากสภาพโดยทั่วไปของโรงเรียนศรีแก้วพิทยา เป็นโรงเรียนมัธยมขนาดกลาง  ผู้ปกครองนักเรียนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมและรับจ้างทั่วไป โดยส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ มีขนบธรรมเนียมประเพณีในท้องถิ่น ครอบครัวและคนในชุมชนจึงมีความสามัคคีช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ครูจึงส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนให้เป็น ผู้มีความเมตตากรุณา เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และเสียสละเพื่อส่วนรวมและชุมชนที่ตนอาศัยอยู่ อีกทั้งครูเห็นความสำคัญของคุณธรรม จริยธรรม  โดยครูได้มีการจัดกระบวนการเรียนการสอนที่สอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมต่อสังคมอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นจึงทำให้สภาพการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนในอยู่ระดับมาก 
2.2    แนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา
  จากผลการวิจัย พบว่า แนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ของนักเรียนโรงเรียนศรีแก้วพิทยา ทั้ง 4 ด้าน คือ 1)ด้านความมีวินัย ความรับผิดชอบ 2)ด้านความประหยัด  3)ด้านความเมตตากรุณาเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และความเสียสละเพื่อส่วนรวม 4)ด้านความซื่อสัตย์สุจริต มีข้อเสนอแนะและแนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม โดยให้สถานศึกษาดำเนินการตามแนวทาง ในประเด็นหลัก ๆ คือ 1)สถานศึกษาควรจัดตั้งคณะทํางานที่ทำหน้าที่ศึกษาปัญหาคุณธรรมจริยธรรมของผู้เรียนประกอบไปด้วยภาคีร่วมผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของโรงเรียนโดยเฉพาะภาคีร่วมที่มาจากสังคมนอกสถานศึกษา เช่น เครือข่ายผู้ปกครอง  ชุมชน ท้องถิ่น และ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน 2)สถานศึกษาควรจัดทำยุทธศาสตร์ แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม ที่ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ให้มีความชัดเจนและให้มีความต่อเนื่อง              3)สถานศึกษาควรประสานงานกับสถาบันครอบครัว สถาบันทางศาสนา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และภาคเอกชนให้เข้ามาร่วมมือในการพัฒนา คุณธรรม จริยธรรมของผู้เรียน 4)สถานศึกษาต้องปลูกฝังค่านิยมขององค์กร ทั้งครูและบุคลากรทางการศึกษา ผู้เรียน ให้เพิ่มความตระหนักความมีวินัย ความรับผิดชอบ ให้เป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิต 5) สถานศึกษาต้องให้ความสำคัญกับการดำเนินงานของงานด้านส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน เช่น การสนับสนุนงบประมาณ การให้ขวัญกำลังใจ จัดกิจกรรมการเรียนรู้ จัดให้มีแหล่งเรียนรู้ที่เอื้อต่อการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของผู้เรียน